گذری بر طنز در رمان عالیجناب کیشوت انتشاریافته در نشریۀ نگاه نو

یک کشیش ساده‌دل و یک کمونیست دوآتشه در سفری بی‌بازگشت و پرماجرا باهم همراه می‌شوند تا به بازتعریف دن کیشوت و سانچوپانزا در دوره معاصر بپردازند؛ دن کیشوت و سانچوپانزایی که این بار خود را در قامت پهلوانان سرگردان نمی‌بینند. آن‌ها انسان‌هایی معمولی‌اند که جستجوی آرمان‌شهری بناشده بر دوستی و شادکامی و شک و تردید در برابر آموزه‌های جزمی به هم پیوندشان می‌دهد. همین شک و تردید است که طنزی عمیق و هستی شناسانه را در گفته‌ها و کرده‌هایشان جاری می‌کند.
«عالیجناب کیشوت» عنوان رمانی است از گراهام گرین با ترجمه رضا فرخ‌فال که از سوی نشر نو منتشرشده است. این رمان، درواقع پاسخی است به «دن کیشوت» شاهکار سروانتس یا به تعبیری نقد و تفسیری از این اثر در قالب رمان. شخصیت اصلی آن «پدر کیشوت» کشیش پیر و ساده‌دلی است که در زمان اسپانیای پس از مرگ فرانکو، در شهری کوچک زندگی می‌کند و به خاطر تشابه نام، خود را از اعقاب دن‌کیشوت پهلوان افسانه‌ای لامانچا می‌داند. زندگی آرام او با دستور اسقف برای تغییر مقامش و ترک شهر دگرگون می‌شود و آواره کوه و دشت می‌گردد. همراه او در این سفر، شهرداری کمونیست است که در انتخابات شکست‌خورده است؛ ماجراهای کتاب در سایه همراهی آدمی معتقد به آموزه‌های مسیحی ازیک‌طرف و یک دوستدار مارکس و لنین از طرف دیگر شکل می‌گیرد و از رهگذر گفتگوهای گاه هجوآمیز و گاه جدی دو طرف عمق می‌یابد تا انعکاس تقابل میان ایمان مسیحی و ماتریالیسم باشد. اگرچه این دو در موقعیت مشابه با موقعیت‌ آدم‌های رمان دن کیشوت قرار دارند، ولی شخصیت‌هایشان با آن‌ها متفاوت است. نه شهردار، سانچوپانزایی از مدل پیکارو و نسخه کوچک اربابش است و نه عالیجناب کیشوت مشابه دن کیشوت است. اگر «دن کیشوت» متأثر از داستان‌های شهسواران خود را پهلوانی سرگردان می‌بیند که دیوهای شرور، او و واقعیت را افسون کرده‌اند و وظیفه دارد درراه عدالت به کمک دیگران بشتابد و با هر آنچه که نمادی از شر است بجنگد، نوادۀ او «عالیجناب کیشوت» انسانی درگیر تردید است که با خواندن داستان‌های شهدای مسیحی به خودش و ایمانش بیشتر از پیش شک می‌کند، او کسی را که برای نان دزدی می‌کند پناه می‌دهد اما با کاسبانی که به نام دین در پی نان‌اند، مبارزه می‌کند، از مرزهای کلیسا فراتر می‌رود تا در بستر اوضاع سیاسی معاصر، در جستجوی آرمان‌شهر و کشف حقیقت باشد. همین برخورداری او و سانچوپانزایش از عنصر شک و تردید است که این اثر را دارای طنزی منحصربه‌فرد و یکه می‌کند.
می‌دانیم که طنز در سایه نگاه انتقادی به سوژه آفریده می‌شود. به بیانی دیگر برکناری ذهن از پیش‌داوری و دل بستن به نسبیت امور انسانی و اطمینان به این‌که هیچ یقینی در کار نیست، خاستگاه طنز است؛ عنصری که رد پای آن را می‌توان در جای‌جای کتاب حاضر نیز دید. عالیجناب کیشوت در طی سفر فرصت می‌یابد که به بازنگرش قضاوت قطعی و جزمی نسبت به اندیشه مذهبی بپردازد، کتاب مقدس و کاپیتال مارکس را بازخوانی کند، به طنز و جد از علاقه مارکس به بورژوازی سخن بگوید و تا آنجا پیش برود که بخش‌هایی از کتاب مقدس را دور از ذهن بداند و بگوید هیچ‌چیز برای من مسلم و قطعی نیست حتی وجود پروردگار. سانچوپانزا نیز علیرغم اصرار بر اینکه کمونیست است، بخش‌هایی از کتاب سرمایه مارکس را دور از ذهن می‌داند و تردیدش را در برابر آموزه‌های کمونیستی منعکس می‌کند.
تأکید عالیجناب کیشوت بر اینکه شناخت یقینی وجود ندارد، هرگونه قضاوت، تشخیص و پیش‌داوری را به تعلیق می‌اندازد و این امر او را قادر می‌سازد که با فاصله انتقادی به بسیاری از مسائل به‌ظاهر جدی نگاه کند و آن‌ها را بازیگوشانه به طنز بگیرد. سرگردانی او میان الحاد و ایمان و ناتوانی‌اش از تشخیص هدایت و گمراهی و شک او به پیش‌فرض‌های برساخته از قانون و مذهب، موتور این طنز عجیب بشمار می‌آید؛ طنزی از نوع آیرونی و حاصل فاصله گرفتن از جزمیت در اندیشه. در جای‌جای کتاب این تردید آیرونیک را می‌بینیم، تردیدی که آیرونی باوران را در تقابل با ایدئولوژی‌ها (که به جهان وضوح و صراحت تعلق دارند و مرز میان خیر و شر در میان آن‌ها تمیز دادنی است و در تائید نسبی بودن امور ناتوان‌اند) قرار می‌دهد. این تردید به برداشتی که شخصیت‌های اثر نسبت به خودشان دارند نیز تسری می‌یابد و در سایه به طنز گرفتن خود، عمق می‌یابد چراکه آیرونی باوران حتی قادر به جدی گرفتن خود نیز نیستند. همین شک عالیجناب کیشوت است که باعث می‌شود او برخلاف شخصیت دن کیشوت، دچار عصیانی لجام‌گسیخته و جنون‌آمیز نشود و با نمایش تصویری از سیر و سلوک انسان متحیر و سرگشته‌ی معاصر، نشان دهد شک، مقوله‌ای انسانی است. صداقت عالیجناب کیشوت و پرهیز او از ریا، موتور این شک و تردید بشمار می‌آید و در جامعه بیمار و روزگار آشفتۀ سرشار از ریا، از او شخصیتی ناساز و گاه حتی کمیک می‌سازد. در رمان دن کیشوت اگرچه آسیاب‌های بادی واقعی‌اند ولی در ذهن متوهم دن کیشوت نیروهای دشمن تلقی می‌شوند اما در رمان عالیجناب کیشوت آسیاب‌های بادی وجود خارجی ندارند، بلکه تمثیلی هستند از هر آنچه باعث ترس، وهم و عقب‌ماندگی است، از نیروهای پلیس گرفته تا کاسبان دین که جابجا در این اثر از آن‌ها با این نگاه تمثیلی یاد می‌شود.
در این میان عالیجناب کیشوت که زندگی را فرصتی برای شادکامی و دوستی می‌بیند خارج از قواعد مذهبی و عرفی، به رفتارهایی دست می‌زند که عجیب می‌نماید و عکس‌العمل از سوی مدعیان دین برمی‌انگیزد. دوستی و هم‌سفری با یک ملحد و شراب‌نوشی زیاد، جلوه‌هایی از این ویژگی است. آمیزش این ویژگی با بی‌خبری معصومانۀ دن کیشوت، به آفرینش فضای طنز در موقعیت و نیز در گفتگوها می‌انجامد. برای نمونه سردرآوردن عالیجناب کیشوت از فاحشه‌خانه بجای مسافرخانه و همچنین رفتن او به سینما برای دیدن فیلمی مستهجن (با این تصور که چون نام فیلم «دعای باکره» است، درون‌مایه مذهبی دارد) صحنه‌هایی خنده‌دار از طنز موقعیت همراه با ایهام در تعابیر و واژگان می‌آفریند. عالیجناب کیشوت در رویارویی با صحنه‌های فیلم می‌خندد، خنده‌ای از سر حیرانی در برخورد با جهان تازه‌ای که با سفر آن را کشف کرده. همین خنده‌هاست که کلیسا آن را دستاویزی علیه او قرار می‌دهد. همچنین توجه عالیجناب کیشوت به مسائل پیش‌پاافتاده (که می‌تواند نشانه‌ای از هنجارشکنی ذهن او در برابر بدیهیات باشد) مخاطب را به خنده‌ای از سر تعجب وامی‌دارد. وقتی اسقف درباره فواید خلقت موجودات زنده صحبت می‌کند، او از فایده پشه و کک برای آدمیزاد می‌‌پرسد. در جایی دیگر می‌بینیم که او به موضوع سفینه‌های فضایی علاقه دارد چون ممکن است این سفینه‌ها با خیل فرشتگان آسمانی روبرو شوند و از آن‌ها خبر بیاورند! در بخشی دیگر ذهنش متوجه این سؤال می‌شود که چرا مسیح آدم‌ها را به گوسفند تشبیه کرده و آن‌ها را به بز (که حیوان سودمندتری است) تشبیه نکرده و یا در جایی دیگر روح‌القدس را به بطری نصفه‌نیمه تشبیه می‌کند که تا مدت‌ها به خاطر این تشبیه نادرست دچار عذاب وجدان می‌شود! این تصورات و گفتگوها فضایی از طنز عبارتی ایجاد می‌کند که به یاری شخصیت‌سازی او می‌آید و با طنز موقعیت تعمیق پیدا می‌کند و طنزی چندلایه را در اثر جاری می‌سازد و درمجموع کمک می‌کند که نویسنده به بررسی مضامین جدی ایمان، سیاست و دوستی بپردازد.
یکی از عناصر مهم طنز تضاد است و برخورداری اثر حاضر از تضادی چندلایه روایت را بر بستری از طنز پیش می‌برد. سانچو و عالیجناب کیشوت چه ازنظر مبنای فکری و چه ازنظر ویژگی‌های شخصیتی متضادند: طبیعت بی‌گناه عالیجناب کیشوت که رنگی از ساده‌انگاری و ایده‌آلیسم دارد وقتی در کنار دیدگاه عمل‌گرایانه و بدبینانه سانچو قرار می‌گیرد فرازهایی از طنز موقعیت را در اثر رقم می‌زند. جنگ‌وگریزهای این دو با مأموران (که سانچو از آن آگاه و کشیش غرق در خیالات خود چندان متوجه آن نیست) نمود روشنی از این تضاد شخصیتی است. تضاد درونی شخصیت‌های اثر در برخورد با مبانی ایدئولوژیک، رفتارهای ساده‌دلانه کشیش که او را در تضاد با جایگاه اجتماعی‌اش قرار می‌دهد (خرج هدایای عید رستاخیز مسیح برای یک انجمن به‌ظاهر خیریه که بعدها مشخص شد به فرار جمعی دشمنان فرانکو از زندان کمک می‌کرد) و همچنین تضاد میان اعتقادات و عمل شخصیت‌های اثر نمودهایی از این امر هستند. شهردار با اقامه اینکه: «حزب کمونیست هیچ‌وقت استفاده از آسایش زندگی بورژوازی را تا زمانی که وجود داشته باشد برای ما تحریم نکرده و کمونیسم مخالف آسایش نیست البته تا آنجا که این آسایش در درازمدت در خدمت طبقه کارگر باشد» تمایلات اشرافی‌اش را توجیه می‌کند و عالیجناب کیشوت دلیلی نمی‌یابد که تمایل سیری‌ناپذیرش را به خوردن شراب و گوشت اسب کتمان کند. تضاد میان ذهنیت شخصیت‌ها و واقعیت بیرونی نیز از دیگر عوامل پدیداری طنز موقعیت در بخش‌هایی از اثر است. در بخشی از کتاب فردی در مسافتی طولانی این دو را تعقیب می‌کند و عالیجناب کیشوت و سانچو به تصور اینکه او جاسوس حکومت است مدام از او می‌گریزند تا بالاخره آن فرد در میخانه‌ای پدر را تنها به دام می‌اندازد و وادارش می‌کند که با او به آبریزگاه میخانه برود، بعد مشخص می‌شود که او می‌خواهد در آن مکان نزد کشیش به دزدیدن دستگیره‌های برنجی تابوت اعتراف نماید و از او طلب آمرزش کند! توصیفات طنزآمیز نویسنده از فضا و رفتارها طنز ماجرا را دوچندان می‌کند. مثلاً در همین بخش از کتاب دو شخصیت اثر در میخانه باهم درگوشی حرف می‌زنند تا جلب نظر نکنند: «سانچو مجبور بود از کمر روی میز به‌طرف او (عالیجناب کیشوت) خم شود تا صدایش را بهتر بشنود. طوری که از دور چنان می‌نمود که در حال ساخت‌وپاخت برای انجام توطئه‌ای هستند.» در فرازی دیگر از اثر با موقعیتی بشدت طنزآمیز برمی‌خوریم که بر بستری از تضاد حرکت می‌کند. برای فراری دادن عالیجناب کیشوت از شهر، پسر تعمیرکار مأمور می‌شود تا ادای اعتراف کردن را دربیاورد و سرِ کشیشِ محلی را گرم کند. توطئه به خاطر اعترافات عجیب‌وغریب و دور از ذهن و ناشیانه و خنده‌آور پسر تعمیرکار که عصبانیت کشیش را برمی‌انگیزد نیمه‌کاره می‌ماند و کشیش او را از کلیسا بیرون می‌کند تا این موقعیت‌های پوچ و ابزورد به یاری برجسته کردن تضادها و پیچیدگی‌های طبیعت انسان بیایند.
در انتها می‌توان گفت که عالیجناب کیشوت با سفر از زادگاهش پوستۀ عادات و زندگی روزمره را کناری می‌زند. او در رویارویی با جهانی ناآشنا، به‌دوراز خیال‌بافی دن کیشوت‌وار، بر عدالت ساختۀ بشر سر به عصیان برمی‌دارد و دوستی و عشق را به‌جایش می‌نشاند. مرگ او در نقطه‌ای اتفاق می‌افتد که روحش کامل شده و این تکامل روحی در قالب کنش و گفتاری که رنگی از طنز تلخ دارد انعکاس می‌‌یابد تا سرنوشت او با دن کیشوتی پیوند بخورد که درنهایت خسته و بیمار از شهسواری‌هایش جان می‌بازد و جنون خردمندانه را به نمایش می‌گذارد.

زنجانی‌ای ملقب به صدرالمتمولین والمختلسین را بر سرای دولتش دیدم که هم از عهد خردی آثار «پایداری» در جبینش پیدا بود و علاقه به قرائت رساله «مکاسب» در طلعتش هویدا. چندان‌که در وادی طلب، تخته‌گاز برفتی و وادی تحریم را طی نمودی و سرمایه‌ها اندوختی.
پس مغرضین و حسودان بر وی حسد بردند و به حبسش انداختند و با وقاحت و جلافت او را گفتند:
-چند میلیارد یورو را چکار کردی ؟!
پس احباب پرسیدند که موجب خصم اینان در حق تو چیست؟ گفت:
-در سایه دولت خداوندی همگان را با پایداری و پایمردی راضی کردم مگر صاحب خزانه را که راضی نمی‌شود الا به رد مال و اعطای اموال؛ غافل از آنکه من کیسه خویش از کیسه دیوان فرق ننهم و جدایی در این میانه نبینم و مال ما و مردم ندارد، هرچند رعیت قدر نشناسند و حرف‌های نامربوط زند و مادر و خواهر و عمه‌ام را به القاب زشت حوالت دهد و بشکند این دست که نمک ندارد که می‌خواهم برای خلق تاکسی برقی دات وان راه اندازم و کار تحریم و واردات و صادرات سامان دهم...
فی‌الحال قولش مقبول نظر آمد که فلاسفه گفته‌اند: «السوق الهردمبیل، هی جنت المختلسین» که یعنی: «در بازار اقتصاد بسامان امروز، ایشان کارآفرین برتر است و ملک را چنین سرمایه‌دارانی سزاست.»
پس فرمان آمد که حکم دار مجازات را برای این عزیز کارآفرین کشک گیرید و اجرایش را پشم. پس فی‌الفور اصحاب و اذناب کشک‌ها ساییدندی و او را مناصب دادندی و روی سرشان حلوا حلوا کردندی و خلق حسود، انگشت‌به‌دهان که چون است که سارق خُرد را مکافات عمل تا پای دار باشد و او را نی، غافل از آنکه حکما گفته‌اند که حال سارق، بر دو قسم است: قسم اول، قسم دوم و فرق آن دو حال، نحوه اتصال به درگاه قدرت است. چندان‌که قدما گفته‌اند: «چو دزدی بی چراغ آید، از آن بهتر که او با چلچراغ آید.»
پس اعاظم کارآفرین، نور چشم مردمان ایران زمین اساتید شهرام جزایری و استاد محمدرضا خاوری و بستگان دور و نزدیک برای او آرزوی خدمت و سلامت کردند و سرودند: «همسفر تنها نرو، بذار تا باهم بریم، سرنوشتمون یکی، همه‌مون مسافریم...» که یعنی ما نیز در این سفر چندروزۀ دنیا از رسالۀ مکاسب نکته‌ها آموختیم و در وادی طلب توشه‌هایی «دبش» اندوختیم و با تو هم‌زبان و همراهیم.
و علی‌النهایه معلوم نشد که هفت عضو صاحبان ملک سجده فرمای شوکت ایشانند یا ایشان هفت عضوشان سجده فرمای شوکت صاحبان ملک است. والله اعلم بالصواب...

محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور، در نشست شورای اداری خراسان رضوی گفته: «در شش ماه گذشته علی‌رغم افزایش فشارها، مردم نشان دادند که همان مردم دهه شصت هستند. مردم از تحریم‌های ظالمانه و غیرانسانی عبور می‌کنند. در چند ماه گذشته با وجود فشارها، یاد گرفتیم که چگونه به بهترین شکل تحریم‌ها را دور بزنیم.»
ما هم برای اینکه مشت محکمی بزنیم بر دهان بدبینانی که با خواندن گفته‌های دکتر عارف زیرلب الفاظ خارج از عرف و ادب بکار می‌برند، سکانسی از نتیجه تلاش‌ها برای دور زدن تحریم‌ها را اینجا می‌آوریم تا کور شود هرآنکه موفقیت «مردم» را در دورزدن تحریمها نتواند دید:

لوکیشن: اون دنیا

اولی: چی شد که اومدی اینجا؟

دومی: هیچی والله توی جاده پرایدم داشت به بهترین شکل! تحریم‌ها را دور می‌زد، این بود که من را از پنجره به صورت پرتابی! پیاده کرد و فرستاد اینجا. تو چی شد اینجا اومدی؟

-هیچی از تحریم‌های ظالمانه و غیرانسانی با موفقیت عبور کردم. نه برق بود، نه آب بود، نه گاز بود، نه هوا بود، نه کار بود، نه دوا بود، بجایش الحمدلله مکانیسم ماشه بود. خلاصه خوشبختانه هر چی تحریم‌های ظالمانه بیشتر شد، به کوری چشم غرب غارتگر و آمریکای جنایتکار انرژی منهم برای رفتن به خط پایان بیشتر شد البته این تحریمش همان‌طور که برادرمان عارف فرمودند فشار داشت و من مجبور شدم همین‌جور سینه‌خیزبرم. درنتیجه زودتر رسیدم اینجا.

-آفرین. پس بالاخره تحریم‌ها را خنثی کردی. به قول آقامون عارف، خنثی کردن تحریم‌ها در ذات ایرانی و جوانان ایرانی است.

-بله. واقعاً ذات ما خیلی مرغوبه. اوریجیناله. جنسش حرف نداره. گارانتی مادام‌العمر داره لامصب. دم آقای عارف و دیگران از بالا تا پایین گرم. ما باید به خودمون افتخار کنیم. ببین دوروبرت این‌همه جوون ایرانی... واقعاً افتخار نمی‌کنی؟

-بله. واقعاً مایه افتخاره. راستی تو به قول ایشون نشان دادی که همون مردم دهه شصتی؟

-نه. من نشان دادم که همون مردم دهه پنجاهم که آب و برق را قرار بود برایم مجانی بکنند. حیف که عمرمون قد نداد. آب و برق هی قطع شد وگرنه مجانی‌اش می‌کردند...

-حالا عیبی نداره، بیا از این شیرها بخور. عسل هم قاطیشه.

-نمی‌خوام. دست‌وبالم چسبی می‌شه. اونوقت اینجا هم اگه آب قطع بشه، چه خاکی به سرم بریزم؟!...

«شوخی با اشعار بزرگان» ستون ثابت بسیاری از نشریات طنز و قالب آشنای بسیاری از آثار طنز فارسی از ابتدا تابه‌حال بوده است که در آن به نظیره‌سازی طنزآمیز اشعار بزرگان ادب فارسی یا به تحلیل و تفسیر طنزآمیز اثری از آنان می‌پرداختند که بسیاری از این آثار طنز هنوز شیرین و خواندنی است؛ اما آنچه اخیراً با عنوان طنز در ارتباط با اثری از شاهنامه منتشر شده، حکایت دیگری دارد. اینکه با ادبیاتی سخیف و توهین‌آمیز و برخوردار از مایه‌هایی از نگاه اروتیک به خیال خودت با فرازی از شاهنامه شوخی کنی، نشانگر عدم درک و شناخت اقتضائات این قالب از طنز است. طنز در درجه اول نیازمند توانایی نگاه متفاوت به سوژه است. ولی اگر این نگاه متفاوت، با شناخت و سواد ادبی و هنری گره نخورد و در سایۀ گذر افسارگسیخته از خط قرمزهای اخلاقی و واژگانی تنها چشم به اقبال مخاطب در فضای مجازی داشته باشد، به بیراهه می‌رود. ارائه اثر طنز در جامعه امروز بسیار مشکل است و شرایط روز، دایرۀ انتخاب موضوعات را بخصوص برای زینب موسوی که پیش‌ازاین به خاطر ارائۀ طنزهایش در فضای مجازی دستخوش مشکل شده است، صعب‌تر می‌کند. ردپای این مسئله را در آثار او چه در انتخاب سوژه‌ها و چه در نوع پرداخت آن‌ها می‌توان دید که در تنگی گذرگاه عافیت، در انتخاب سوژه و نوع پرداخت خطر نمی‌کند و با «ملاحظات خاص» تن به انتخاب دم‌دستی‌ترین سوژه‌ها و سخیف‌ترین پرداخت‌ها و واژه‌ها می‌دهد تا در شرایطی که اصحاب طنز از هرکجا که رفتند، جز وحشتشان نیفزود، بار خویش ببندد و خیل مخاطب جذب کند؛ امری که در سایۀ سیاست‌های مبتنی بر تربیت مخاطب با آثار طنز سردستی و بی‌محتوا و گاه توام با گستاخی و پرخاش در سیمای ملی چندان هم دست‌نیافتنی نیست. نتیجه‌اش تولید اثری است در وهن بزرگ‌ترین حماسه‌سرای ایرانی که اشعارش با هویت ملی ما پیوند خورده است؛ اثری که حتی نام هزل نیز نمی‌توان بر آن گذارد و رویارویی با آن بجای اینکه به اقتضای اثر طنز رفع ملال کند، آزردگی و خشم به دنبال می‌آورد.

وزیر نیروگفته: «یک نفر را دیدم که داشت با شلنگ آب برگ درختان را می‌شست. به او تذکر دادم گفت به تو ربطی ندارد پولش را می‌دهم! گفتم من وزیر نیرو هستم و این را به تو می‌گویم، گفت هر کی می‌خوای باش! دستور دادم دو روز آب خانه‌اش را قطع کنند. دیگر در آن کوچه کسی آب هدر نمی‌دهد.»

... و اما نامۀ تشکر ملت ایران درراستا و درازای این اقدام انقلابی:

مقام محترم وزارت نیرو، جناب آقای دکتر عباس علی‌آبادی
اقدام شجاعانۀ آن وزیر محترم در قطع دوروزۀ آب شهروندی که برگ درختانش را با شیلنگ آب می‌داد مایۀ افتخار و سرفرازی و شعف است. اینکه جنابعالی به‌دوراز ملاحظات دست‌وپا گیر قانونی مبنی بر شناسایی شهروندان پرمصرف، دستور قطع آب این شهروند قانون‌شکن را داده‌اید در این روزهای گرم بی‌برقی و بی‌آبی قلبمان را روشن و دلمان را خنک می‌کند.
سلامت و توفیق روزافزون حضرتعالی را در حضور مؤثر در کوچه‌پس‌کوچه‌های این مرزوبوم در راستای برطرف ساختن ناترازی‌های آبی و برقی و گازی ناجوانمردانه و پلید و خانمان‌برانداز آرزومندیم. درد و بلای آن مقام انقلابی بخورد توی سر محصولات کشاورزی آب‌بر و لوله‌های فرسودۀ انتقال آب و پروژه‌های ناکام انتقال آب و زیرساخت‌های کهنۀ انتقال برق و آب و سیستم مدیریتی ناکارآمد و مزارع مجاز و غیرمجاز استخراج رمز ارز و هزاران چیز دیگر.
امضا: ملت شریف و برق و آب و گازجوی ایران