(روایتی در بارهی محمد صالحی آرام به بهانه انتشار کتابش)
محمد صالحی آرام از پیشکسوتان طنز امروز ماست. او از بازماندگان طنزپردازان دههی 40 (نسل توفیق و کشکیات) است؛ نسلی که در جستوجو برای یافتن زبان زمانه در طنز، چهرههایی را در خود پرورد که با آفرینش سبکهای طنز متناسب با شرایط تازهی روزگار خود، راه را برای دیگران هموار ساختند و با حضور مؤثرشان، مانع از انقطاع نسلی طنزنویسان شدند؛ بزرگانی چون صابری، صلاحی و احترامی که جریان تبادل تجربه در طنز را استمرار بخشیدند. در این میان محمد صالحی آرام نامی آشناست. او بیش از چهار دهه در نشریات قلم زده و آثار او را در روزنامه اطلاعات و نشریات فردوسی، خوشه، اطلاعات هفتگی، توفیق، کشکیات(ضمیمه تهرانمصور)، کاریکاتور، صدف، دوران، فکاهیون، گلآقا و طنز پارسی با امضاهای ملا، ملا صالح، م-ص، صالحی، صالحالشعرا، دادا-همدانی و صالحالشعرا همدانی خواندهایم. شعرهای نوی او را در توفیق به خاطر داریم که به خاطر برخورداری از ارزشهای ادبی و هنری، از مزهپرانیهای معمول فاصله میگرفت.
کتاب "مشکل حکایتی است" سومین مجموعهی اشعار اوست که اخیراً از سوی انتشارات مروارید چاپ شده است. تنوع قالب و سبک، ویژگی شکلی شعرهای این مجموعه است؛ امری که در آثار پیشین صالحی آرام نیز بروشنی بچشم میخورد. از نظر مضمونی، او در این آثار به مشکلات انسان شهرنشین جامعهی امروز پرداخته است. به دلنگرانیهای سیاسی، فکری، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی و در مجموع به آنچه زندگی شهروند طبقه متوسط را با تمام دغدغههایش شکل داده است. آنچه از نظر محتوایی، طنز این آثار را به هم پیوند میدهد تلخیای است که در پس ظاهر شوخ و شنگ نوشتهها پنهان است. این ویژگی از ابتدا در آثار صالحی آرام حضور داشت و نوشتههای او را از بسیاری از طنزنویسان دیگر متمایز میساخت. طنز صالحی آرام در بسیاری از اوقات در ژرفای خود به تلخی میرسد تا بازتابی از تلخی دنیای درون آدمها در رویارویی با شرایط نابسامان و متزلزل جامعهی ما باشد . این تلخی در برخی آثارش میکاود و به عمق میرود و یک پدیدهی سادهی اجتماعی را دستمایه انعکاس نگاه هستیشناسانه و یا انتقادی شاعر میکند:
پونه از مار شکایت میکرد
ز چه این موذی بدشکل شریر
از من (پونه) بدش میآید؟
"نسترن" درددل پونه شنید
گفت: ای پونه، عزیزم.
تبریک
مار اگر از تو و از عطر تنت بیزار است
او خودش بیمار است!
شاد باید باشی.
که توئی "پونه" و خصمت "مار" است.
(انتشاریافته در روزنامهی ایران)